Bu besinler, lezzetli olsalar da, sağlığımızı yıkan besinler olarak adlandırılabilir. Peki, bu besinler nelerdir ve nasıl zarar verirler?
Yüksek doymuş yağlar: Doymuş yağlar, hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Kırmızı et, işlenmiş et ürünleri (sosis, salam, sucuk gibi), tam yağlı süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt, krema gibi), margarin, tereyağı, kızartma yağları ve yağlı atıştırmalıklar (cips, kuruyemiş, çikolata gibi) yüksek doymuş yağ içeren besinlerdir. Bu besinler, kandaki kolesterol seviyelerini yükselterek, damar tıkanıklığına ve kalp hastalıklarına neden olabilir. Bu nedenle, bu besinlerin tüketimi sınırlanmalı ve yerine doymamış yağlar içeren besinler (zeytinyağı, fındık yağı, ceviz, badem, avokado gibi) tercih edilmelidir.
Trans yağlar: Trans yağlar, bazı bitkisel yağların hidrojenle işlenmesi sonucu oluşur. Trans yağlar, paketlenmiş atıştırmalıklarda (kek, bisküvi, gofret gibi), margarinlerde, hazır hamur işlerinde (poğaça, börek, simit gibi) ve bazı hazır gıdalarda (dondurma, soslar, hazır çorbalar gibi) bulunabilir. Trans yağlar, kandaki kötü kolesterolü (LDL) artırırken, iyi kolesterolü (HDL) azaltır. Bu da kalp sağlığı için çok zararlıdır. Trans yağlar, ayrıca iltihaplanmaya, insülin direncine ve karaciğer yağlanmasına da yol açabilir. Bu nedenle, trans yağ içeren besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Yüksek tuz içeren yiyecekler: Tuz, vücudumuz için gerekli bir mineraldir. Ancak aşırı tuz tüketimi, kan basıncını yükselterek, kalp ve damar sağlığını bozabilir. Yüksek tansiyon, kalp krizi, inme, böbrek hastalıkları ve kemik erimesi gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Tuz tüketimini azaltmak için, işlenmiş gıdalardan (salam, sosis, konserve, turşu gibi), hazır çorbalardan, fast-food ürünlerinden (hamburger, pizza, patates kızartması gibi) ve tuzlu atıştırmalıklardan (cips, kraker, tuzlu kuruyemiş gibi) kaçınılmalıdır. Ayrıca, yemeklere tuz eklemeden önce tadına bakılmalı ve tuz yerine baharatlar, limon suyu veya sirke gibi doğal tatlandırıcılar kullanılmalıdır.
Yüksek şeker içeren yiyecekler: Şeker, vücudumuzun enerji kaynağıdır. Ancak aşırı şeker tüketimi, vücutta yağ depolanmasına, kilo artışına, obeziteye ve tip 2 diyabete neden olabilir. Diyabet, kan şekerinin yükselmesine ve insülin hormonunun bozulmasına sebep olur. Bu da kalp krizi riskini artırır. Şeker tüketimini azaltmak için, şeker içeren içeceklerden (gazlı içecekler, meyve suları, enerji içecekleri gibi), şekerli atıştırmalıklardan (şekerleme, lokum, helva gibi) ve işlenmiş tatlılardan (pastane ürünleri, çikolata, dondurma gibi) uzak durulmalıdır. Ayrıca, yemeklere şeker eklemeden önce tadına bakılmalı ve şeker yerine bal, pekmez, hurma gibi doğal tatlandırıcılar kullanılmalıdır.
Yüksek kolesterol içeren yiyecekler: Kolesterol, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu bir maddedir. Ancak aşırı kolesterol alımı, kandaki kolesterol seviyelerini yükselterek, damar tıkanıklığına ve kalp hastalıklarına neden olabilir. Yüksek kolesterol içeren besinlerden kaçınmak için, organ etlerinden (karaciğer, böbrek, yürek, dalak gibi), deniz ürünlerinden (karides, midye, kalamar gibi) ve işlenmiş et ürünlerinden (salam, sosis, sucuk gibi) uzak durulmalıdır. Ayrıca, yumurta sarısı, tereyağı, krema gibi hayvansal kaynaklı yağlar da kolesterol içerir. Bu besinlerin tüketimi de sınırlanmalıdır.
Şekerli içecekler: Şekerli içecekler, vücuda yüksek miktarda kalori ve şeker sağlar. Bu da obezite ve tip 2 diyabet riskini artırır. Obezite ve diyabet, kalp sağlığını olumsuz etkileyen durumlardır. Şekerli içecekler, ayrıca diş çürümesine, karaciğer yağlanmasına ve böbrek taşı oluşumuna da yol açabilir. Bu nedenle, şekerli içeceklerden kaçınılmalı ve yerine su, maden suyu, bitki çayı, ayran gibi sağlıklı içecekler tercih edilmelidir.
Aşırı kafein: Kafein, vücuda uyarıcı bir etki yapar. Ancak aşırı kafein alımı, kalp ritmini bozarak, çarpıntı, aritmi, tansiyon yükselmesi gibi sorunlara neden olabilir. Bu da kalp sağlığı için tehlikelidir. Kafein tüketimini azaltmak için, aşırı kafein içeren içecek ve takviyelerden (kahve, çay, enerji içecekleri, kafein hapları gibi) uzak durulmalı ve günde 2-3 fincandan fazla kahve veya çay içilmemelidir.
Alkol: Alkol, vücuda zararlı bir maddedir. Aşırı alkol tüketimi, kan basıncını yükselterek, kalp ve damar sağlığını bozabilir. Ayrıca, alkol, kalp kasını zayıflatarak, kalp yetmezliğine ve kalp ritim bozukluklarına da yol açabilir. Alkol tüketimini azaltmak için, alkol içeren içeceklerden (bira, şarap, rakı, votka gibi) uzak durulmalı ve günde 1-2 kadehten fazla alkol alınmamalıdır.
