“`html
Nisan Ayında Bilim Dünyasında Öne Çıkan Gelişmeler
Son zamanlarda galaksimizde yaşanan önemli keşiflerle birlikte, bu ay pek çok bilimsel gelişme meydana geldi. Özellikle, Star Wars evreninde Luke Skywalker’ın memleketi Tatooine’e benzeyen iki güneşli yeni bir gezegen keşfedildi. Bu buluşun yanı sıra, çocukluk döneminin bilişsel ve davranışsal gelişim üzerindeki etkileri üzerine çarpıcı araştırmalar yapıldı.
İki Güneşli Gezegen “2M1510” Keşfedildi
Bilim insanları, güneş sisteminden yaklaşık 120 ışık yılı uzakta, kendi cübbe yıldızları etrafında dönen yeni bir gezegen buldu.
Science Advances dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, “2M1510” adını taşıyan bu gezegen, iki güneşli yapısı dolayısıyla Star Wars filmindeki “Tatooine” gezegenine benzerlik gösteriyor.
Bu “güneşler”, ısı açısından yetersiz kaldıkları için “kahverengi cüce yıldızlar” olarak adlandırılan gök cisimleridir. Araştırmada yer alan bilim insanları, sistemde birçok gezegen mevcut olmasına rağmen, bu yıldızların yörüngesine dik bir hareket sergileyen tek gezegenin bulunduğunu belirtti.
2M1510 gezegeninin yıldızlara olan mesafesi ve boyutu henüz net olarak belirlenmiş değil.
Çocukluktaki Olumsuz Deneyimlerin Etkileri
ABD merkezli bir araştırma, çocukluk döneminde yaşanan olumsuz tecrübelerin bilişsel ve davranışsal gelişim üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koydu.
“The Proceedings of the National Academy of Sciences” dergisinde yayınlanan çalışma, Boston’daki Mass General Brigham’dan araştırmacılar tarafından, 9 bin 82 çocuğun beyin verilerinin incelenmesi ile gerçekleştirildi. Araştırmada, beyindeki “beyaz madde” dokusunun yaşam deneyimleriyle olan ilişkisi değerlendirildi.
Bu araştırma, doğum öncesi faktörler, ekonomik koşullar ve toplumsal çevre gibi etmenlerin, çocukluk dönemindeki beyaz madde üzerinde etkisinin olduğunu gösterdi. Özellikle, bu olumsuz deneyimlerin beyin işlevleri üzerindeki olumsuz etkileri dikkat çekti.
Öte yandan, çocukların sağlıklı bir çevrede büyümelerinin ve bilinçli ebeveynlere sahip olmalarının koruyucu etkiler sağladığı ifade edildi.
K2-18b Gezegeninde Yaşam İzleri
İngiltere’deki gök bilimcilerin yaptığı çalışmalar, Güneş Sistemi dışında bulunan “K2-18b” gezegeninde yaşam olabileceği ihtimalini güçlendiren bazı kimyasal bulgular elde etti.
“The Astrophysical Journal Letters” dergisinde yayımlanan çalışmada, NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile elde edilen veriler incelendi.
Dünya’dan 124 ışık yılı uzaklıkta yer alan “K2-18b” gezegeninin atmosferinde, mikroorganizmalar tarafından üretilen “dimetil sülfit” ve “dimetil disülfit” gibi kimyasal başvuru noktaları belirlendi. Araştırmacılar, bu moleküllerin bilinmeyen kimyasal süreçlerden de kaynaklanabileceğini belirterek, bu bulguların başka gezegenlerde yaşam izleri arayışına ışık tutabileceğini vurguladı.
Cüce Şempanzeler ile İletişim Üzerine Yeni Bulgular
Cüce şempanzelerin (bonobo) farklı anlamları olan iki ses tipini birleştirerek iletişim kurabileceği düşünülüyor. “Science” dergisinde yayımlanan araştırmada, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yürütülen çalışmalar sonucunda 30 yetişkin bonobodandan 700 ses kaydı alınarak değerlendirildi.
Bilim insanları, bu seslerin 300 farklı bağlamda karşılaştırılmasıyla, şempanzelerin 7 ses türünü 19 farklı biçimde birleştirerek bazı “cümleler” oluşturabildiğini belirtti.
Pekin’de İnsansı Robotlarla Maraton Koşusu
Çin’de düzenlenen “Pekin E-Şehir Yarı Maratonu ve İnsansı Robot Yarı Maratonu” etkinliğinde, insanlar ve insansı robotlar ilk kez bir araya geldi. 21,1 kilometre uzunluğundaki parkurda, katılımcılar birlikte hareket etti.
Robot Yarı Maratonu’nu “Tiangong Ultra” isimli insansı robot, 2 saat 40 dakika 42 saniyelik dereceyle kazandı.
Çin’in Yapay Güneşi Yeni Rekor Kırdı
Çin’de geliştirilen nükleer kaynaşım halkası “yapay güneş”, iyon ve elektron ısı değerlerinde 100 milyon dereceyi aşmayı başardı. Siçuan eyaletinin Çıngdu şehrinde bulunan “Huanliu-3” (HL-3) deneysel reaktörü, Güneş’teki füzyon reaksiyonu için gerekli sıcaklığa yaklaştı.
Araştırmacılar, reaktörün 117 milyon dereceye kadar ısı ürettiğini kaydetti.
Çin Uzay İstasyonuna Yeni Taykonot Görevi
Çin İnsanlı Uzay Programı Ajansı (CMSA), yeni taykonot ekibini Uzay İstasyonu’na göndermek üzere “Şıncou-20” uzay mekiğini fırlattı. Taykonotlar Çın Dong, Çın Congrui ve Vang Cie, halihazırda görev yapan taykonot ekiplerinden görevi devraldı.
Yeni taykonot ekibi, 24 Nisan’da yörüngeye ulaştı.
Yeni Renk Tonu “Olo” Keşfedildi
ABD’de gerçekleştirilen deneyler sonucunda, bilim insanları insan gözünün algılayamadığı “olo” adında yeni bir mavi-yeşil renk tonu keşfettiklerini iddia etti. “Science Advances” dergisinde yayımlanan bulgulara göre, göz retinasındaki M koni hücrelerinin özel lazerler ile uyarılması sonucu gözlemlenen bu rengin, gerçek dünyada görülemeyeceği ancak renk körlüğü çalışmaları için faydalı olabileceği belirtildi.
Bazı uzmanlar ise, bu rengin gerçekten yeni olup olmadığı konusunda tartışmaların sürdüğünü ifade ettiler.
“`
