Mahfi Eğilmez: Gerçek ötesi

Mahfi Eğilmez: Gerçek Ötesi ve İnsan Algısı

Oyun yazarı Steve Tesich’in 1992 yılında The Nation Dergisinde yayınladığı “Yalanlar Hükümeti” başlıklı makalesinde ilk defa kullanılan gerçek ötesi kavramı, hükümetlerin insanlar tarafından sorgulanmadan kabul edilen yalan bilgilerini vurgulamaktadır. Ralph Keyes’in 2004 yılında yayımlanan Hakikat Sonrası Çağ adlı kitabında ise gerçek ötesi kavramı daha geniş bir anlam kazanmış ve popülerlik kazanmıştır.

Çevremizdeki ağaçlar, denizler, binalar, güneş, yıldızlar gibi varlıklar gerçektir. Algılayabildiğimiz şeyler gerçeklik kavramını oluşturur. Algı ise duyu organlarının aldığı uyarıcıların beynimiz tarafından yorumlanması sürecidir. Önceden edindiğimiz bilgilerle karşılaştığımız bir denizi deniz olarak algılarız ve böylece bir gerçeği algılamış oluruz. Gerçeği gerçek olarak algılayabilmek için önceden bu konuda bilgi sahibi olmamız gerekmektedir. Bilgi sahibi olmadığımız durumlarda ise bize söylenenleri gerçek olarak algılarız.

Oxford Sözlüğü’nün açıklamasına göre gerçek ötesi kavramı, kamuoyunu kişisel inanç ve duyguların objektif gerçeklerden daha etkileyici olduğu durumlar altında oluşturduğunu belirtmektedir. Bu durumu özellikle dinsel inançlar ve fanatik taraftarlığın siyasi tercihler ve hükümet bilgileri üzerinde etkili olduğunu gözlemleyebiliriz. Ralph Keyes, beyaz yalanın dostu bir çağda yaşadığımızı belirtirken, birçok insanın gerçekler yerine gerçek ötesini tercih ettiğini ifade etmektedir. Gerçek ötesini tercih etmek, kendi inanç ve düşüncelere uygun görüşleri benimseyerek diğerleri dinlememeyi içerir.

Uzun süredir gerçeklerin farklı anlatıldığı bir ortamda yaşıyoruz. İmparatorluğu batırmış olanların kahraman, ülkeyi kurtarmış olanların hain olarak anlatıldığına tanıklık ediyoruz. Gerçek tarihin yalan, yalanların gerçek olduğuna inanmamız beklenmektedir. İnsanlar bu yalanları kabul ederken gerçekleri savunabilir hatta gerçekleri anlatanları suçlayabilirler. Benzer şekilde ekonomi alanında da benzer durumlar yaşanmaktadır. Ancak ekonomide gerçek durumu saklamak veya değiştirmek zordur çünkü insanlar bu durumu günlük yaşamlarında deneyimlerler.

Fanatiklik eleştirel bir bakış açısının yerine geçtiğinde insanlar tarafından söyleneni doğru olarak kabul edenler çıkar. Bu durum insan aklını esir alır ve tedavisi zor bir ruhsal hastalığa dönüşebilir. Gerçeklerin yanında gerçek ötesini tercih edenlerin varlığı, toplumsal açıdan da sorunlu bir durumu temsil etmektedir.

Bu yazı Mahfi Eğilmez’in kişisel blogundan alınmıştır.

 

Komşular rahatsız olacak derken, opera yarışmasında birinci oldu; Güneş Uluçay Türkiye’de opera sanatçısı olmayı anlattı


 

Related Posts

Brent fena yükseldi: Akaryakıta yine zam mı geliyor?

Küresel petrol piyasalarında yukarı yönlü hareket dikkat çekiyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni tarifelere dair karar süresini 1 Ağustos’a ertelemesi, belirsizlikleri artırırken petrol fiyatlarını destekleyen bir unsur olarak öne çıkıyor. Çarşamba …

Borsa günün ilk yarısında yükseldi (9 Temmuz 2025)

Günün ilk yarısında yükseliş eğiliminde hareket eden BIST 100 endeksi, saat 13.00 itibarıyla önceki kapanışa göre 76,51 puan ve yüzde 0,77 artışla 10.074,71 puana yükseldi. Toplam işlem hacmi 40,4 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi yüzde 0,5 …

AYSAD Başkanı Sait Salıcı: Sanayicimizin dayanacak gücü kalmadı

Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) tarafından İzmir’de düzenlenen “Adım Adım Dönüşüm” başlıklı panelde konuşan AYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Sait Salıcı, sektörün zorluklarla karşı karşıya olduğunu belirterek, “Yaklaşık 2,5 yıldır sektör hiç olmadığı kadar zorluklar içerisinde” dedi.

Dul yetim aylığı 58 bin 597 liraya çıkacak

TÜİK’in ilk altı aylık enflasyon verisini yayımlayıp iktidarın zamlı emekli maaşlarını resmen duyurmasının ardından gözler dul yetim aylığı hesaplamalarına çevrilmişti. Temmuz ayı itibariyle emeklilerle birlikte zamlı maaşlarını alacak dul yetim …

Bir sigara grubuna daha zam geldi: En ucuz sigara 85 lira oldu

Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre haziranda enflasyon aylık 1,37 olurken yıllık yüzde 35,05’e geriledi. Altı aylık enflasyon oranı yüzde 16,67 oldu. 3 Temmuz’da açıklanan verilere göre memur ve memur emeklileri yüzde 15,57, işçi ve Bağ-Kur …

AKP dönemi tarihe geçti! Rekor kırdı

CHP TBMM Grubu’nun ekonomi raporunda, kamu, Merkez Bankası ve özel sektörün dış borçlarının toplamından oluşan Türkiye’nin dış borç stoku verilerini ortaya koydu. Bu yılın ilk üç aylık döneminde 11.5 milyar dolar daha artan Türkiye’nin dış borç stoku …