RUSYA’NIN Soçi kentinde düzenlenen ATOMEXPO-2024 Forumu, ikinci gününde önemli konuşmacıların yer aldığı panellerle devam etti. Akkuyu Nükleer Genel Müdürü Anastasia Zoteeva konuşmasında Türk firmalarla işbirliklerine vurgu yaptı. Akkuyu’da yerlileştirme potansiyelinin 6.5 milyar olduğunu belirten Zoteeva, bugüne kadar yaklaşık 5 milyar dolarlık sözleşme imzalandığını kaydetti.
ÇOĞU YAPI MALZEMESİ
Akkuyu NGS inşaat projesinde yaklaşık 400 şirketin yer aldığını, bunların yarısına yakınının Türk şirketi olduğunu belirten Zoteeva şu bilgileri verdi:
“Bu şirketler malzeme, ekipman ve hizmet tedarik ederler, çeşitli inşaat ve montaj işleri yaparlar ve sahadaki ekipmanı taşırlar. İnşaattaki yapı malzemelerinin çoğu yerli. Beton karışımları, inşaat demiri, metal yapılar, su yalıtım malzemeleri, borular ve kablo ürünleri bunlar arasında. Projedeki toplam iş hacminin yaklaşık yüzde 40’ı Türk şirketleri tarafından gerçekleştirilecek. Türk inşaatçılar ve tasarımcılar, projeye önemli katkı sağlıyor. Örneğin, deniz ve kıyı hidroteknik yapılarından oluşan benzersiz bir tesis inşa ediyoruz. Bu, harcanan emek ve kullanılan teknoloji açısından küçük bir hidroelektrik santralının inşasıyla karşılaştırılabilir. Tesis, Türk ve Rus mühendislerin ortak çalışması sonucunda tasarlandı.”
‘A AŞAMASI’NA ULAŞILDI
Akkuyu nükleer santralının inşaatıyla ilgili de bilgi veren Zoteeva, “İlk güç ünitesi ve ilgili tüm altyapı tesislerinde genel inşaat aşamasını tamamlıyoruz. Bundan sonra tam ölçekli devreye alma çalışmalarına geçiyoruz. Teknolojik hazırlığın önemli bir göstergesi olan A aşamasına ulaştık. Bu, çeşitli sistem ve bileşenleri tek tek test etme işleminin hâlihazırda devam ettiği anlamına geliyor” dedi. Zoteeva, “1’inci ünitede ilk test elektriğini bu yıl üretmeye başlamayı planlıyoruz. Bunu yapmak için ana devreye alma çalışmalarını tamamlamalı ve güç ünitesinin tüm sistemlerini devreye hazır duruma getirmeliyiz. Bu büyük ve zahmetli bir iş, ancak bunu başarıyla yerine getirmek için gerekli tüm kaynaklara sahibiz” diye konuştu.
A AŞAMASI NEDİR?
A aşaması tesislerin ekipman ve sistemlerinin yanı sıra reaktör ve türbin bölmelerinin ekipman ve kontrol sistemlerinin kurulumdan itibaren kabulünü kapsayan aşama. NGS ünitesinin reaktörün fiziksel olarak çalıştırılması için hazır olup olmadığı kontrol ediliyor. B aşaması fiziki devreye alma, C aşaması enerjinin devreye alınmasını ifade ediyor.
D aşaması da pilot işletme anlamına geliyor. NGS ünitesinin devreye alınmasından ticari işletme için kabulüne kadar olan aşamayı kapsıyor.
PROJENİN YÜZDE 98’İ İTHALATTAN BAĞIMSIZ
Zoteeva, Rusya’ya uygulanan yaptırımların nükleer enerji santralına etkisinin sorulması üzerine şu yanıtı verdi: “Tedarikçilerin yaptırım kısıtlamalarını gerekçe göstererek mevcut sözleşmeler kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanmaları halinde, tedarik zincirlerini başka ülkelere yönlendirmeye hazırız. Rus projeleri kapsamında inşa edilen nükleer santrallarının teknolojileri ve ekipmanları yüzde 98 oranında ithalattan bağımsızdır. Mevcut sözleşmeler kapsamındaki tüm yükümlülüklerimizi yerine getiriyoruz ve getirmeye devam edeceğiz.”
İNSAN KAYNAĞI ‘ALTIN FONU’ OLDU
Nükleer santral inşaatında yer alan insanların büyük bir değer taşıdığını ifade eden Zoteeva, şöyle devam etti: “Eşsiz bir deneyim kazandılar ve Türkiye’nin nükleer inşaat alanındaki insan kaynakları potansiyelinin ‘ fonu’ oldular. Tabii ki bu bir inşaat, zor bir iş. Türk ve Rus inşaat işçileri çok çalışıyor, fiziksel işler yapıyorlar. Şu anda sahada 30 binden fazla kişi çalışıyor; burası aslında kendi konutlarına, sosyal altyapısına, ulaşım lojistiğine, sağlık ve güvenlik sistemlerine sahip küçük bir şehir. Kendi açımızdan tüm proje çalışanlarına konforlu ve güvenli çalışma koşulları sağlamak için elimizden geleni yapıyoruz.”
